Mun Kurang Iman

Rumasa, rumasa, bakating ku butuh, kuring nepi ka poho kana harga diri teh, cenah, cenah bari lulumpatan, bluk nyuuh, cara nu sujud. Tuluy cengkat bari acong-acongan nembah. Luak lieuk,deredeg lumpat. Ari nilik kana dangdanana mah, kawas acan lila ngagerebegna teh. saha atuh, jeung urang mana, kumaha asal muasalna pang jadi kitu?

Ceuk nu nyarita mah, kieu cenah, duka leres henteuna, atawa ditambahan jeung dikurangan mah. Mangga urang dongengkeun.

Di Jalan Bodogol, aya nu imah-imah, Jang Paen jeung Nyi Rumi, geus rada lila kurenana.

Ari salakina, Paen, boga pagawean, leutik-leutik bae mah. Ngan weleh, teu cukup bae. Sakapeung mah dina kakuranganana, sok nginjeuman ka tatangga keur dahareun poe eta teh, kitu ge ari ka warung geus rea hutang, era teuing.

"Rum," ceuk Paen dina hiji poe, ka pamajikanana.

Aya naon Kang?" ceuk Nyi Rumi.

Paen: "kieu geura. Akang teh ayeuna naek satingkat pangkat dina pagawean teh, ngan kudu pindah ka Sumatra. Kuma kira-kirana Nyi Erum?"

Walon Rumi: "Ari cara abdi mah, kumaha akang bae, ngan moal waka ngiring upami ku akang teu acan katingali piseunangeun mah."

"Bener Rum," tembal salakina, "ayeuna mah urang tarima bae, keun akang bae sorangan indit, Nyi Erum di dieu jeung barudak, ku akang dikiriman duit mah."

walon Rumi: "Leres mangga bae, iraha kedah angkat?"

Tembal Paen: "Kuduna mah pageto poe Senen, da keur ongkos geus aya, tah persekot gajih deus dibere, kop tah keur di dieu. Akang do'akeun bae, da di dieu oge geuning urang, taya kasenangan."

Rumi: "Nya ari kanggo abdi mah ngiringan, kumaha anu ngalakonan."

Paen: "Heeh, ngan mihade sing sabar bae, sapanjang ditinggalkeun, mihape barudak, ulah nepi ka kalantar, naon abe kaluarkeun, tinimbang jeung teu dahar mah."

Rumi: "Sumuhun."

Gancangna carita, Paen geus indit, ninggalkeun anak pamajikanana. Sanajan bari tugenah, boh nu ninggalkeun, boh nu ditinggalkeun maksakeun maneh, da pangabutuh nyedek.

Nyi Rumi, sanggeus pajauh jeung salakina, keur ngabayuan anakna teh dagang barang, ngider. da aya modal mah, nya eta titinggal salakina, samemeh indit.Jeung aya nu mercaya, nere dagangan, tukang batikan ti Pekalongan, katelah Pa Joclang. Umurna mah meureun kana lima puluh taun. Mimiti panggihna, waktu ngider dagang ka ptlemburan, bareng dagang.

Satuluyna mah dagangna teh babarengan bae, ka mana-mana. Atuh Pa Joclang sok pulang anting ka imah Nyi Rumi, nganteuran dagangan atawa nyampeur dagang bareng.

geus kitu meureun kuduna, ari deukeut-deuket teuing mah, teu beda ti kawat listrik, positip jeung negatip, geuning ari deukeut mah sok kontak.

Tah ieu oge Nyi rumi jeung Pa Joclang, bet geuning teu di kolot teu di budak ngora, make aya ting sereset, ting sareblak tungtungna poho dikaera, waleh.

hiji waktu, biasa cara sasari Pa joclang nganteurkeun dagangan, batikan jeung pibajueun ka imah Nyi Rumi.

Sabot nyi umi milih barangg nu dek diayuh, nyarita pokna: "sanes nyi, akang teh ngaraos heran, saban akang ka dieu, tara pendak sarng raka. Naha nyai kagungan raka atanapi henteu?"

Nyi Rumi nggawalon: "Naha bapa naros kitu, ti kapungkur oge parantos disanggemkeun, abdi teh gaduh salaki."

Pa Joclang:"Leres, nyai, akang oge nguping ti nyai, ngan geuning langka tepang, sanes langka deui, teu acan tepang sareng akang. Na sok ka mana bae atuh raka teh?"

Nyi Rumi:"Aeh leres, abdi teu masihan katerangan anu eces, pun lanceuk teh nuju kuli di Sumatra."

Pa Joclang;"Parantos sabara sasih lamina?"

Nyi Rumi:"Nembe opat sasih, miosna ti dieu teh."

Pa Joclang:"Leuh hawatos atuh, sok ngintunan, sareng saha nu ngarencangan di bumi?"

Nyi Rumi:"Waktos ieu mah teu acan, da ngantunkeun kanggo modal dagang saeutik-saeutikeun, mung lah nya eta teu cekap. Ari di roormpok mah. tiluan wae sareng pun anak."

Pa Joclang:"Emh, atuh ari kitu mah, keun akang nyumbang saeutik-saeutikeun. Naon kaperyogian teh, sasauran ka akang.Tah ieu lumayan, nambal-nambal lima ratus rupiah."

Nyi Rumi:"Hatur nuhun."

Duitna ditampanan ku Nyi Rumi.

Sanggeus beres urusan dagang Pa Joclang permisi, tuluy mulang, hatena mah sumoreang bae ka Nyi Rumi. Sajaba ti ngarasa nyaah teh, make aya rasa bogoh, hanjakal boga salaki, cenah ceuk pikirna.

"Tapi keun bae, asal laksanan kahayang bae teu kajodokeun oge." kitu ceuk tekad hatena, nurutkeun napsuna nu goreng, "keun ku aing rek diakalan saakal-akal."

...............................................................................................

Ayeuna Nyi Rumi, saditinggalkeunana ku Pa Joclang ku nu mere dagangan, hatena jadi tagiwur.

Dina hatena aya pananya kieu:"Boa-boa Pa Joclang teh aya karep, mikahayang ka aing; paingan atuh kanyaahna anu sakitu.......................Hanjakal,hanjakal.......................aing boga salaki, mun seug lengoh, moal diengkekeun deui, ditarima bae."

Lila ngahulengna Nyi Rumi, mikiran hal kaayaan antara manehna jeung Pa Joclang. Tuluy pikiranana nyasab, ngalamun make hayang diserahkeun ku salakina, majar teh eta cenah luas ninggalkeun, jeung nyangka majar boga deui sagala.

Jadi nilik kana sawangan-sawangan Nyi Rumi, siga nu katarik ku Pa Joclang. Eukeurmah Nyi Rumi teh, aya wanda mangnyelewerkeun.

Ngalamunna Nyi Rumi, kakalanjoan, nepi mengkol kana jalan nu ingkar nanaon. Aya karep, rek ngabokong salakina, dapon manehna ginding.

Keur anteng ngalamun, torojol Pa Joclang, anu geus teu kuat nahan napsuna, hayang tepung jeung Nyi Rumi.

Datang kadinya, Pa Joclang teupunten heula, jol bus bae ka imah Nyi Rumi. Jadi aya wawanen ayeuna mah.

"Ngadamel naon nyai teh, ngalamun bae," ceuk Pa Joclang.

Nyi rumi asa kagebah, ngarenjag bari ngareret ka nu datang, tapi teu jol ngajawab, kawasna pangacianana kabur. Manehna uman-imen kawas anu boga dosa kapergo.

Sanggeus rada leler, kakara ngajawab:"Ah henteu, keur kie bae. Mangga calik. Na sisinarieun make sumping wengi-wengi?"

Pa Joclang:"Ah henteu Nyi, akang teh emut yen di dieu, teu aya rencang. Maksad yeh wengi ieu hayang ngarencangan; upami ditampi mah."

Nyi Rumi bingung, kumaha nya pijawabeun. Ditolak goreng ceuk pikirna, ditarima, kapan boga salaki. Walonna:"Nuhun kana pangsih, mung bilih aya tuhmah, kapan abdi boga salaki."

Pa Joclang:"Ah sawios, sareng da teu aya nu terangeun, batur mah."

Nyi rumi teu ngajawab, nagbetem, bingung aya, atoh aya, dasar jelema elodan tea bae.

mungguh kana goreng mah teu kaop dipirucaan, geus sakali, hayang dua kali, tilu kali jeung saterusna.

Pa Joclang nya kitu, mimitina heuleut sapuluh poe datangna teh, heuleut lima poe, ahirna saban poe."

Tatanggan, sanajan nyahoeun, meungpeun carang, da nyarek-nyarek kumaha. Aya nu dagdagan ngadongengan, kalah malik ngewa.

Nyi rumi kausap setan, poho kana bebeneran. Geus puguh Pa Joclang mah.

Teu kacatur keur ngalakonan edanna mah, eta dua jalma. Ngan aya salah sahiji tatanggana, anu lahlahan, nyuratan ka salakina, minangkana mah surat budeg, da teu ditanda.

Barang katampa ku salakina, percaya teu percaya, sabab da acan codeka, ari inget ka indung Nyi Rumi, bisa jadi.

Paen kulantaran panasaran, tuluy cuti, maksudna rek ngintip enya henteuna, barang dibuktikeun ku Paen, enya. Untung Paen, bisa nahan napsu, henteu ari nepi ka kausap setan mah.

Da ari ditanya mah, waktu kapergo cenah keur jual meuli dagangan. Ari imah pang jadi hade, jeung pakean Nyi Rumi loba, disebutkeun ladang usaha.

Paen teu loba carita, tuluy balik deui ka pagaweanana. Sadatangna ka tempat pagawean, manehna ngirim surat ka pamajikannana, mopoyankeun yen manehna geus manggihan sababaraha kali, kalakuan teu bener pamajikannana, ka kolotna ge dibejakeun deuih, bari ngirim surat model D na.

Sanggeus narima surat talak, Nyi Rumi mindeng ngalamun, katambah Pa Joclang, sanggeus kapergo paduduaan, teu embol=embol deui, sieun jeung rumah tanggana awut-awutan, pamajikannana balik, manehn muluntu teu boga rejeki saeutik, tuluy, amprud-amprudan neangan pakulian.

Ku tina parnana ngalamun, kawasna Nyi rumi teh, jeung rumasa dosa, tungtungna ngagerebeg.......

Rumasa, rumasa, kuring nu salah, kuring tarima pangnircakeun ka salaki...................bluk nangkuban, cengkat deui deredeg lumpat, ngahuleng bari nantung. curuluk cipanonna bijil, sujug deui. Kitu jeung kitu bae Nyi Rumi jadi siwah.

Anak-anakna dibawa ku bapa, da bapana mah meunang kasenangan, geus balik deui ka lemburna.

(Bumela; Paramaartha)